Czy kawa na czczo szkodzi? Fakty i mity o porannej kawie

Kawa to dla wielu z nas nieodłączny element poranka. Ale czy picie kawy na pusty żołądek to naprawdę taki zły pomysł? Wokół tego tematu narosło wiele mitów, dlatego warto przyjrzeć się, co na ten temat mówi nauka. Sprawdźmy, czy kawa na czczo rzeczywiście szkodzi każdemu, czy też zależy to od indywidualnych preferencji organizmu.

Kawa na czczo – czy warto czekać z jej piciem?

W ostatnich latach pojawił się trend, aby opóźniać picie kawy po przebudzeniu, sugerując, że takie postępowanie może zapobiec tzw. „popołudniowemu zjazdowi” energetycznemu. Mit ten opiera się na założeniu, że kawa spożywana zbyt wcześnie po przebudzeniu może podwyższtć jeszcze poziom kortyzolu, hormonu „stresowego”, odpowiedzialnego za regulację energii w ciągu dnia.

Jednak badania* nie potwierdzają, że czekanie 1,5-2 godziny po przebudzeniu zapobiega zmęczeniu później w ciągu dnia. W rzeczywistości nie ma naukowych dowodów, które wskazywałyby, że takie opóźnianie picia kawy daje jakiekolwiek korzyści. Choć ta koncepcja może mieć jakieś podstawy u osób z mocno podniesionym kortyzolem, to jednak istotną wadą argumentu dotyczącego kortyzolu jest to, że podobny efekt występuje w przypadku intensywnych ćwiczeń oporowych wykonywanych wkrótce po przebudzeniu. Podążanie tą linią rozumowania oznaczałoby, że należy unikać tego typu porannych ćwiczeń, a jednak ta koncepcja nie ma sensu naukowego ani pragmatycznego. Jeśli czujesz, że potrzebujesz kawy zaraz po przebudzeniu, nie ma powodu, by z niej rezygnować.

Kawa a trawienie – jak wpływa na jelita?

Jednym z ciekawszych aspektów picia kawy na czczo jest jej wpływ na układ trawienny. Badania pokazują, że kawa może działać jak „budzik” dla jelit, pobudzając perystaltykę, co u wielu osób prowadzi do porannego wypróżnienia. Działa podobnie jak „1000-kaloryczny posiłek”, który stymuluje okrężnicę i wspiera proces trawienia.

Dlatego, dla osób, które nie mają problemów z zaparciami, kawa na pusty żołądek może być wręcz korzystna, wspomagając poranne wypróżnienia.

Czy kawa na czczo szkodzi wszystkim?

Nie każdy może cieszyć się bezkarnie filiżanką kawy na czczo. Osoby z wrażliwym żołądkiem, refluksem lub chorobą wrzodową powinni unikać kawy na pusty żołądek. Kofeina może nasilać objawy, takie jak zgaga czy ból brzucha. Jeśli należysz do tej grupy, warto pić kawę po posiłku, aby zminimalizować ryzyko podrażnienia układu pokarmowego, lub przynajmniej dodać do niej mleka.

Podsumowanie

Czy kawa na czczo to zawsze zło? Nie dla każdego. Jeśli nie masz problemów z układem trawiennym i czujesz, że kawa na pusty żołądek Ci służy, nie ma powodu, by z niej rezygnować. Jednak osoby z refluksem czy wrażliwym żołądkiem powinny uważać i rozważyć picie kawy po posiłku. Niezależnie od tego, kiedy pijesz swoją kawę, warto wsłuchać się w swoje ciało i dostosować poranną rutynę do własnych potrzeb.

Źródła:

*Jose Antonio et al.,Common questions and misconceptions about caffeine supplementation: what does the scientific evidence really show?, J Int Soc Sports Nutr . 2024 Dec;21(1):2323919